Niewydolność serca- diagnostyka i leczenie
W niewydolności serce nie jest zdolne do przepompowania odpowiedniej ilości krwi do narządów naszego organizmu. W wyniku zaburzeń przepływu krwi dochodzi do niedokrwienia narządów oraz zalegania krwi w obwodowych częściach i jamach ciała. Występowanie niewydolności serca rośnie wraz z wiekiem. Na podstawie danych epidemiologicznych szacuje się, że w Polsce na niewydolność serca choruje około 1 mln osób. Niewydolność serca wywołuje zespół typowych objawów klinicznych, które różnią się w zależności od rodzaju niewydolności- ostrej (nagły początek i szybkie narastanie) lub przewlekłej (występuje co najmniej od miesiąca).
Do najczęstszych objawów zalicza się:
duszność wysiłkową lub spoczynkową, stałe zmęczenie, znużenie, zmniejszoną tolerancję wysiłków, orthopnoë- uczucie duszności w pozycji leżącej, napadową duszność nocną, obrzęki wokół kostek, kaszel nocny, świszczący oddech, uczucie pełności w nadbrzuszu, utratę apetytu i zimne dystalne części kończyn. Przewlekła niewydolność serca zwykle ma charakter postępujący. Oznacza to, że w sposób nieunikniony prowadzi do pogarszania się czynności mięśnia sercowego, co najogólniej można wyjaśnić przeciążeniem pozostałych sprawnych kardiomiocytów – komórek z których zbudowane jest serce.
Roczną śmiertelność szacuje się na 10–15%, a w bezobjawowej dysfunkcji skurczowej lewej komory około 5%. Tylko szybkie rozpoznanie i właściwe leczenie może wydłużyć życie oraz spowodować poprawę jego jakości.
Postępowanie w naszej poradni rozpoczynamy od ustalenia rozpoznania. Po przeprowadzeniu wywiadu, badania przedmiotowego i badań wstępnych (EKG, pomiary ciśnienia, ABI i testu pionizacji)- wykonujemy oznaczenie osoczowego czynnika natriuretycznego, D-dimerów, CRP i Troponiny I. Oznaczenia tych parametrów dokonuje się metodą ilościową szybkimi testami, których wynik otrzymujemy po kilkunastu minutach. Już na podstawie tej wstępnej diagnostyki z dużym prawdopodobieństwem możemy rozpoznać chorobę oraz wykluczyć aktywne zapalenie mięśnia serca, zatorowość płucną i ostre niedokrwienie. W następnym etapie przeprowadzamy badanie echokardiograficzne. Badanie dostarcza dużej ilości informacji na temat potencjalnych przyczyn choroby, budowy serca i typu niewydolności (z zachowaną lub zredukowana frakcją wyrzucania lewej komory). Na tej podstawie budowany jest pierwszy schemat leczenia. Przeprowadzamy edukację na temat postępowania niefarmakologicznego w niewydolności.
W kolejnych etapach diagnostyki staramy się wykryć przyczynę niewydolności serca, zidentyfikować stany współistniejące (zaburzenia rytmu serca, niedokrwistość, schorzenia innych narządów) oraz zakwalifikować pacjenta do dalszych badań inwazyjnych (koronarografia, cewnikowanie serca, biopsja mięśnia serca) lub nieinwazyjnych (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). Wykonujemy zgodnie ze wskazaniami badanie holterowskie i test wysiłkowy, analizujemy wyniki badań laboratoryjnych. Na podstawie uzyskanych danych optymalizujemy dalsza terapię.
Następne wizyty to sprawdzanie parametrów serca (USG serca, poziom NT-pro-BNP), optymalizowanie terapii oraz analizowanie badań.